การพัฒนาคุณภาพการศึกษาในสถานการณ์โควิด
การพัฒนาคุณภาพการศึกษาในสถานการณ์โควิด
ด้วยกระบวนการ PLC และกระบวนการสร้างสุขด้วยสติของ
โรงเรียนบ้านเหนือคลอง อำเภอห้วยยอด จังหวัดตรัง
นางสาววรรณา คล้ายฉิม ผู้วิจัย
โรงเรียน บ้านเหนือคลอง
E-mail: b-wan06@hotmail.com
บทคัดย่อ
การพัฒนาคุณภาพการศึกษาในสถานการณ์โควิดด้วยกระบวนการ PLC และกระบวนการสร้างสุขด้วยสติมีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) ศึกษาสภาพและลักษณะการดำเนินงานในโรงเรียนด้วยกระบวนการ PLC และกระบวนการสร้างสุขด้วยสติ (2)เพื่อพัฒนาความสามารถด้านการอ่าน คิดวิเคราะห์ เขียน ของโรงเรียน (3) พัฒนาทักษะชีวิต (4) ศึกษาความพึงพอใจของผู้ปกครอง (5) ศึกษาองค์ความรู้และความสำเร็จที่เกิดจากการพัฒนาคุณภาพการศึกษาในสถานการณ์โควิดด้วยกระบวนการ PLC และกระบวนการสร้างสุขด้วยสติ กลุ่มเป้าหมายคือครูและผู้บริหารโรงเรียนบ้านเหนือคลอง สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาตรังเขต 2 ภาคการศึกษาที่ 1 /2564 จำนวน 6 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยได้แก่ (1) แบบประเมินผลการใช้กระบวนการ PLC และกระบวนการสร้างสุขด้วยสติของครูและผู้บริหารและประเมินสภาพและลักษณะการดำเนินงานในโรงเรียน (2) แบบรายงานการประเมินความสามารถในการอ่าน คิดวิเคราะห์ เขียน (3) แบบรายงานการประเมินทักษะชีวิตโดยผู้ปกครอง (4) แบบรายงานความพึงพอใจของผู้ปกครอง สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลได้แก่ ค่าเฉลี่ยเลขคณิต ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน การวิเคราะห์ข้อมูลเชิงพรรณนา (descriptive analysis)
ผลการวิจัยพบว่า
1) สภาพและลักษณะการดำเนินงานในโรงเรียนด้วยกระบวนการ PLC และกระบวนการสร้างสุขด้วยสติ ...ตามความคิดเห็นของผู้บริหารและครู โดยรวมมีความคิดเห็นอยู่ในระดับมาก ( =4.25 , S.D.=0.47) เมื่อพิจารณาแต่ละประเด็น พบว่า การสร้างสุขด้วยสติ (MIS) อยู่ในระดับคุณภาพมาก มีค่าเฉลี่ยสูงสุด ( = 4.43, S.D.= 0.59) รองลงมา ผลที่เกิดกับโรงเรียน อยู่ในระดับมาก ( = 4.33, S.D.= 0.42) และ กระบวนการ PLC อยู่ในระดับมาก มีค่าเฉลี่ยต่ำสุด ( = 4.10, S.D.= 0.47)
2) ความสามารถในการอ่าน คิดวิเคราะห์ และเขียนของนักเรียนที่ได้รับการพัฒนาคุณภาพการศึกษา
พบว่า ประเด็นความสามารถในการอ่านอยู่ในระดับดีมากมีค่าเฉลี่ยสูงสุด ร้อยละ 40.74 รองลงมาอยู่ในระดับดี ร้อยละ 35.80 และระดับพอใช้มีค่าเฉลี่ยต่ำสุด ร้อยละ 23.46 ประเด็นความสามารถในการคิดวิเคราะห์ อยู่ในระดับดีมีค่าเฉลี่ยสูงสุด ร้อยละ 38.27 รองลงมาระดับพอใช้ ร้อยละ 32.10 และระดับดีมาก มีค่าเฉลี่ยต่ำสุด ร้อยละ 29.63 ประเด็นความสามารถในการเขียน อยู่ในระดับดีมากมีค่าเฉลี่ยสูงสุด ร้อยละ 38.27 รองลงมา ระดับพอใช้ ร้อยละ 32.10 และระดับดีมีค่าเฉลี่ยต่ำสุดร้อยละ 29.63
3) ระดับทักษะชีวิตของนักเรียนที่ประเมินโดยผู้ปกครอง
ทักษะชีวิตของนักเรียนที่ประเมินโดยผู้ปกครอง ด้านการสร้างสัมพันธภาพที่ดีกับผู้อื่น ประเด็นนักเรียนใช้ภาษาพูด ภาษากายที่ทำให้ผู้ปกครองผ่อนคลายอยู่ในระดับดีมากมีค่าเฉลี่ยสูงสุดร้อยละ 80.25 รองลงมาด้านการตระหนักรู้และเห็นคุณค่าในตนเองและผู้อื่น ประเด็นนักเรียนภาคภูมิใจในตนเองที่ได้ช่วยเหลืองานในครอบครัวและด้านการสร้างสัมพันธภาพที่ดีกับผู้อื่นนักเรียนทำงานร่วมกับผู้ปกครองได้อย่างราบรื่นและมีความสำเร็จอยู่ในระดับมาก มีค่าเฉลี่ยร้อยละ 72.84 ด้านการจัดการกับอารมณ์และความเครียด ประเด็นนักเรียนแสดงอารมณ์ความรู้สึกของตนได้เหมาะสมกับสถานการณ์ ด้านการสร้างสัมพันธภาพที่ดีกับผู้อื่น ประเด็นนักเรียนทำงานร่วมกับผู้ปกครองได้อย่างราบรื่นและมีความสำเร็จ มีค่าเฉลี่ยตำสุดร้อยละ 3.70
4) ความพึงพอใจของผู้ปกครองโดยรวมมีความพึงพอใจในระดับมาก (x̄ = 3.85, S.D.= 0.56) เมื่อพิจารณาแต่ละรายการพบว่า กิจกรรมงานบ้านทำให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ อยู่ในระดับมาก มีค่าเฉลี่ยสูงสุด (x̄ = 4.04, S.D.= 0.74) รองลงมาผู้ปกครองสามารถสอนงานบ้านให้กับนักเรียน
อยู่ในระดับมาก (x̄ = 4.03, S.D.= 0.34) และการเรียนที่บ้านเป็นภาระสำหรับผู้ปกครองมีความพึงพอใจต่ำสุด อยู่ในระดับมาก (x̄ = 3.56, S.D.= 0.56)
(5) ศึกษาองค์ความรู้และความสำเร็จที่เกิดจากการพัฒนาคุณภาพการศึกษาในสถานการณ์โควิดด้วยกระบวนการ PLC และกระบวนการสร้างสุขด้วยสติ ก่อให้เกิดองคืความรู้และความสำเร็จดังนี้
1). โรงเรียนมีรูปแบบของการจัดการเรียนการสอนในสถานการณ์โควิดโดยเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญซึ่งผู้ปกครองเข้ามามีส่วนร่วม จัดการเรียนการสอนในรูปแบบ Active Learning ที่เน้นให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมและมีปฏิสัมพันธ์กับกิจกรรมการเรียนรู้ ผ่านการปฏิบัติที่หลากหลายรูปแบบ เช่น การคิดวิเคราะห์ การสังเคราะห์ การระดมสมอง และการทำกรณีศึกษา ส่งผลให้นักเรียนมีทักษะการอ่าน คิดวิเคราะห์ เขียน ที่ดีขึ้นภายใต้การจัดกิจกรรมรักการอ่าน มีทักษะชีวิตที่ดีเพราะได้ทำกิจกรรมร่วมกับผู้ปกครองในชีวิตประจำวัน
2). โรงเรียนมีการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนตามระบบดูแลช่วยเลหลือนักเรียน โดยมีการวิเคราะห์ผู้เรียนเป็นรายบุคคล พัฒนาชิ้นงานให้เหมาะสมกับศักยภาพและความต้องการของนักเรียน เด็กพิเศษเรียนรวมมีการจัดการเรียนการสอนโดยการใช้แผนการสอนเฉพาะบุคคล (IEP) เด็กเรียนช้าหรือมีข้อสงสัยทุกคนได้รับการแนะนำ ช่วยเหลือ ผ่านกลุ่มไลน์ผู้ปกครอง
3) โรงเรียนจัดกิจกรรมพัฒนาผู้เรียนผ่านการบูรณาการ ๘ กลุ่มสาระการเรียนรู้ในใบงานต่างๆ เพื่อความยืดหยุ่นและเหมาะสมกับสถานการณ์ลดความตึงเครียด และส่งเสริมให้นักเรียนมีคุณลักษณะอันพึงประสงค์ 8 ประการ
4) การสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ด้วยกระบวนการสร้างสุขด้วยสติ ส่งผลให้นักเรียนมีสมาธิในการเรียน ตั้งใจเรียน ปริมาณงานที่ทำส่งครูมีมากขึ้น ควบคุมอารมณ์ เข้าใจผู้อื่น มากยิ่งขึ้น และครูมีความสุขในการทำงานภายใต้ความร่วมมือ ร่วมแรงร่วมใจ มีสมาธิและความสุขเกิดขึ้นในองค์กร
ด้วยกระบวนการ PLC และกระบวนการสร้างสุขด้วยสติของ
โรงเรียนบ้านเหนือคลอง อำเภอห้วยยอด จังหวัดตรัง
นางสาววรรณา คล้ายฉิม ผู้วิจัย
โรงเรียน บ้านเหนือคลอง
E-mail: b-wan06@hotmail.com
บทคัดย่อ
การพัฒนาคุณภาพการศึกษาในสถานการณ์โควิดด้วยกระบวนการ PLC และกระบวนการสร้างสุขด้วยสติมีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) ศึกษาสภาพและลักษณะการดำเนินงานในโรงเรียนด้วยกระบวนการ PLC และกระบวนการสร้างสุขด้วยสติ (2)เพื่อพัฒนาความสามารถด้านการอ่าน คิดวิเคราะห์ เขียน ของโรงเรียน (3) พัฒนาทักษะชีวิต (4) ศึกษาความพึงพอใจของผู้ปกครอง (5) ศึกษาองค์ความรู้และความสำเร็จที่เกิดจากการพัฒนาคุณภาพการศึกษาในสถานการณ์โควิดด้วยกระบวนการ PLC และกระบวนการสร้างสุขด้วยสติ กลุ่มเป้าหมายคือครูและผู้บริหารโรงเรียนบ้านเหนือคลอง สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาตรังเขต 2 ภาคการศึกษาที่ 1 /2564 จำนวน 6 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยได้แก่ (1) แบบประเมินผลการใช้กระบวนการ PLC และกระบวนการสร้างสุขด้วยสติของครูและผู้บริหารและประเมินสภาพและลักษณะการดำเนินงานในโรงเรียน (2) แบบรายงานการประเมินความสามารถในการอ่าน คิดวิเคราะห์ เขียน (3) แบบรายงานการประเมินทักษะชีวิตโดยผู้ปกครอง (4) แบบรายงานความพึงพอใจของผู้ปกครอง สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลได้แก่ ค่าเฉลี่ยเลขคณิต ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน การวิเคราะห์ข้อมูลเชิงพรรณนา (descriptive analysis)
ผลการวิจัยพบว่า
1) สภาพและลักษณะการดำเนินงานในโรงเรียนด้วยกระบวนการ PLC และกระบวนการสร้างสุขด้วยสติ ...ตามความคิดเห็นของผู้บริหารและครู โดยรวมมีความคิดเห็นอยู่ในระดับมาก ( =4.25 , S.D.=0.47) เมื่อพิจารณาแต่ละประเด็น พบว่า การสร้างสุขด้วยสติ (MIS) อยู่ในระดับคุณภาพมาก มีค่าเฉลี่ยสูงสุด ( = 4.43, S.D.= 0.59) รองลงมา ผลที่เกิดกับโรงเรียน อยู่ในระดับมาก ( = 4.33, S.D.= 0.42) และ กระบวนการ PLC อยู่ในระดับมาก มีค่าเฉลี่ยต่ำสุด ( = 4.10, S.D.= 0.47)
2) ความสามารถในการอ่าน คิดวิเคราะห์ และเขียนของนักเรียนที่ได้รับการพัฒนาคุณภาพการศึกษา
พบว่า ประเด็นความสามารถในการอ่านอยู่ในระดับดีมากมีค่าเฉลี่ยสูงสุด ร้อยละ 40.74 รองลงมาอยู่ในระดับดี ร้อยละ 35.80 และระดับพอใช้มีค่าเฉลี่ยต่ำสุด ร้อยละ 23.46 ประเด็นความสามารถในการคิดวิเคราะห์ อยู่ในระดับดีมีค่าเฉลี่ยสูงสุด ร้อยละ 38.27 รองลงมาระดับพอใช้ ร้อยละ 32.10 และระดับดีมาก มีค่าเฉลี่ยต่ำสุด ร้อยละ 29.63 ประเด็นความสามารถในการเขียน อยู่ในระดับดีมากมีค่าเฉลี่ยสูงสุด ร้อยละ 38.27 รองลงมา ระดับพอใช้ ร้อยละ 32.10 และระดับดีมีค่าเฉลี่ยต่ำสุดร้อยละ 29.63
3) ระดับทักษะชีวิตของนักเรียนที่ประเมินโดยผู้ปกครอง
ทักษะชีวิตของนักเรียนที่ประเมินโดยผู้ปกครอง ด้านการสร้างสัมพันธภาพที่ดีกับผู้อื่น ประเด็นนักเรียนใช้ภาษาพูด ภาษากายที่ทำให้ผู้ปกครองผ่อนคลายอยู่ในระดับดีมากมีค่าเฉลี่ยสูงสุดร้อยละ 80.25 รองลงมาด้านการตระหนักรู้และเห็นคุณค่าในตนเองและผู้อื่น ประเด็นนักเรียนภาคภูมิใจในตนเองที่ได้ช่วยเหลืองานในครอบครัวและด้านการสร้างสัมพันธภาพที่ดีกับผู้อื่นนักเรียนทำงานร่วมกับผู้ปกครองได้อย่างราบรื่นและมีความสำเร็จอยู่ในระดับมาก มีค่าเฉลี่ยร้อยละ 72.84 ด้านการจัดการกับอารมณ์และความเครียด ประเด็นนักเรียนแสดงอารมณ์ความรู้สึกของตนได้เหมาะสมกับสถานการณ์ ด้านการสร้างสัมพันธภาพที่ดีกับผู้อื่น ประเด็นนักเรียนทำงานร่วมกับผู้ปกครองได้อย่างราบรื่นและมีความสำเร็จ มีค่าเฉลี่ยตำสุดร้อยละ 3.70
4) ความพึงพอใจของผู้ปกครองโดยรวมมีความพึงพอใจในระดับมาก (x̄ = 3.85, S.D.= 0.56) เมื่อพิจารณาแต่ละรายการพบว่า กิจกรรมงานบ้านทำให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ อยู่ในระดับมาก มีค่าเฉลี่ยสูงสุด (x̄ = 4.04, S.D.= 0.74) รองลงมาผู้ปกครองสามารถสอนงานบ้านให้กับนักเรียน
อยู่ในระดับมาก (x̄ = 4.03, S.D.= 0.34) และการเรียนที่บ้านเป็นภาระสำหรับผู้ปกครองมีความพึงพอใจต่ำสุด อยู่ในระดับมาก (x̄ = 3.56, S.D.= 0.56)
(5) ศึกษาองค์ความรู้และความสำเร็จที่เกิดจากการพัฒนาคุณภาพการศึกษาในสถานการณ์โควิดด้วยกระบวนการ PLC และกระบวนการสร้างสุขด้วยสติ ก่อให้เกิดองคืความรู้และความสำเร็จดังนี้
1). โรงเรียนมีรูปแบบของการจัดการเรียนการสอนในสถานการณ์โควิดโดยเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญซึ่งผู้ปกครองเข้ามามีส่วนร่วม จัดการเรียนการสอนในรูปแบบ Active Learning ที่เน้นให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมและมีปฏิสัมพันธ์กับกิจกรรมการเรียนรู้ ผ่านการปฏิบัติที่หลากหลายรูปแบบ เช่น การคิดวิเคราะห์ การสังเคราะห์ การระดมสมอง และการทำกรณีศึกษา ส่งผลให้นักเรียนมีทักษะการอ่าน คิดวิเคราะห์ เขียน ที่ดีขึ้นภายใต้การจัดกิจกรรมรักการอ่าน มีทักษะชีวิตที่ดีเพราะได้ทำกิจกรรมร่วมกับผู้ปกครองในชีวิตประจำวัน
2). โรงเรียนมีการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนตามระบบดูแลช่วยเลหลือนักเรียน โดยมีการวิเคราะห์ผู้เรียนเป็นรายบุคคล พัฒนาชิ้นงานให้เหมาะสมกับศักยภาพและความต้องการของนักเรียน เด็กพิเศษเรียนรวมมีการจัดการเรียนการสอนโดยการใช้แผนการสอนเฉพาะบุคคล (IEP) เด็กเรียนช้าหรือมีข้อสงสัยทุกคนได้รับการแนะนำ ช่วยเหลือ ผ่านกลุ่มไลน์ผู้ปกครอง
3) โรงเรียนจัดกิจกรรมพัฒนาผู้เรียนผ่านการบูรณาการ ๘ กลุ่มสาระการเรียนรู้ในใบงานต่างๆ เพื่อความยืดหยุ่นและเหมาะสมกับสถานการณ์ลดความตึงเครียด และส่งเสริมให้นักเรียนมีคุณลักษณะอันพึงประสงค์ 8 ประการ
4) การสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ด้วยกระบวนการสร้างสุขด้วยสติ ส่งผลให้นักเรียนมีสมาธิในการเรียน ตั้งใจเรียน ปริมาณงานที่ทำส่งครูมีมากขึ้น ควบคุมอารมณ์ เข้าใจผู้อื่น มากยิ่งขึ้น และครูมีความสุขในการทำงานภายใต้ความร่วมมือ ร่วมแรงร่วมใจ มีสมาธิและความสุขเกิดขึ้นในองค์กร