การพัฒนารูปแบบการนิเทศเพื่อพัฒนาครูสู่ผู้เรียน
ชื่อเรื่อง : บทสรุปสำหรับผู้บริหาร การพัฒนารูปแบบการนิเทศเพื่อพัฒนาครูสู่ผู้เรียน โรงเรียนเทศบาลวัดดอนแก้ว
ผู้วิจัย : นางวาสนา เบ้านี
บทคัดย่อ
การพัฒนารูปแบบการนิเทศเพื่อพัฒนาครูสู่ผู้เรียน โรงเรียนเทศบาลวัดดอนแก้ว ใช้ระเบียบ วิธีวิจัยและพัฒนา (Research and Development : R&D) โดยมีวัตถุประสงค์ของการวิจัย 1) เพื่อวิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐานเกี่ยวกับการพัฒนาครูสู่ผู้เรียน โรงเรียนเทศบาลวัดดอนแก้ว 2) เพื่อการออกแบบการสร้างรูปแบบการนิเทศเพื่อพัฒนาครูสู่ผู้เรียน โรงเรียนเทศบาลวัดดอนแก้ว 3) เพื่อทดลองใช้รูปแบบการนิเทศเพื่อพัฒนาครูสู่ผู้เรียน โรงเรียนเทศบาลวัดดอนแก้ว 4) เพื่อประเมินผลการทดลองใช้และปรับปรุงรูปแบบการนิเทศเพื่อพัฒนาครูสู่ผู้เรียน โรงเรียนเทศบาลวัดดอนแก้ว กลุ่มเป้าหมายเป็นครูโรงเรียนเทศบาลวัดดอนแก้ว จำนวน 60 คน ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2561 และผู้เรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 - 3 โรงเรียนเทศบาลวัดดอนแก้ว จำนวน 212 คน ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2561 เครื่องมือที่ใช้เก็บข้อมูล แบบทดสอบเรื่อง การพัฒนาการจัดการเรียน การสอนของครูสู่ผู้เรียนแบบสังเกตพฤติกรรมการดำเนินการสอน แบบประเมินพฤติกรรมการเรียน แบบสอบถามความพึงพอใจที่มีต่อการจัดการเรียนการสอนโดยใช้รูปแบบการนิเทศเพื่อพัฒนาครูสู่ผู้เรียน (สำหรับครู) แบบสอบถามความพึงพอใจที่มีต่อการจัดการเรียนการสอนครูสู่ผู้เรียน (สำหรับนักเรียน) วิจัยเชิงคุณภาพ ใช้การสนทนากลุ่ม (Focus Group Discussion) เพื่อสอบถามความต้องการ และข้อเสนอแนะในการนิเทศเพื่อพัฒนาครูสู่ผู้เรียน การวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่า t-test และการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัย พบว่า
ขั้นที่ 1 วิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐานเชิงนโยบายการศึกษาพบว่ามีระบุในพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ (ฉบับที่ 3) พุทธศักราช 2553 แนวทางการจัดการศึกษาองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พบว่ามีข้อนโยบายเกี่ยวกับการพัฒนาบุคลากรทางการศึกษาให้มีความรู้ความสามารถเท่าทันกับสถานการณ์ของโลกที่เปลี่ยนไป โดยใช้แนวทางการนิเทศการศึกษา เพื่อส่งเสริมให้ครูได้พัฒนาการจัดการเรียนการสอนอย่างเป็นระบบ
ขั้นที่ 2 พัฒนารูปแบบการนิเทศเพื่อพัฒนาครูสู่ผู้เรียน โรงเรียนเทศบาลวัดดอนแก้วจากการสังเคราะห์ข้อมูลสรุปเป็นรูปแบบการนิเทศ เพื่อพัฒนาครูสู่ผู้เรียน โรงเรียนเทศบาลวัดดอนแก้ว ใช้รูปแบบ “AIPD Model” ประกอบด้วย 4 ขั้นตอน ดังนี้ 1) ขั้นที่ 1 วิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐาน (Analysis : A) เป็นขั้นตอนวิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐานเกี่ยวกับการพัฒนาครูให้มีความรู้ความสามารถ โดยศึกษความต้องการจากการสัมภาษณ์ การนิเทศแบบสังเกตการสอน และการจัดแบ่งหมวดหมู่ครู การคัดกรองระดับความสามารถ ทักษะที่สำคัญเกี่ยวกับการจัดการเรียนรู้ เพื่อจัดกลุ่มครูที่มีปัญหาคล้ายกัน และเลือกวิธีการนิเทศที่เหมาะสมกับครูแต่ละกลุ่ม 2) ขั้นที่ 2 การให้ความรู้ก่อนการนิเทศ (Informing : I) เป็นขั้นตอนการให้ความรู้ ความเข้าใจกระบวนการนิเทศทั้งระบบ และวิธีการดำเนินงานในแต่ละขั้นตอนของการนิเทศ เพื่อให้ ผู้ดำเนินงานมีความรู้ ความเข้าใจ มีทักษะ และมีเทคนิคในการดำเนินงานอย่างมีประสิทธิภาพ 3) ขั้นที่ 3 การปฏิบัติงาน (Proceeding : P) เป็นขั้นตอนการดำเนินงานตามแผนงานที่วางไว้ในแต่ละขั้นตอนอย่างเป็นระบบทั้งในส่วนของผู้ให้การนิเทศ ผู้รับการนิเทศ และผู้สนับสนุนการนิเทศ 4) ขั้นที่ 4 การเผยแพร่ขยายผลลงสู่ผู้เรียน (Diffusing : D) เป็นขั้นตอนการประเมินผลการนิเทศโดยกำกับ ติดตามผลการนิเทศที่ครูได้นำความรู้ที่ได้มาใช้ในการจัดการเรียนการสอนเพื่อนำความรู้มาลงสู่ผู้เรียนอย่างต่อเนื่อง
การประเมินความเหมาะสมรูปแบบการนิเทศเพื่อพัฒนาครูสู่ผู้เรียน โรงเรียนเทศบาลวัดดอนแก้วสอบถามผู้เชี่ยวชาญ พบว่าผู้เชี่ยวชาญให้คะแนนระดับ ความเหมาะสมของรูปแบบการนิเทศ เพื่อพัฒนาครูสู่ผู้เรียน โรงเรียนเทศบาลวัดดอนแก้ว ในภาพรวมมีความเหมาะสม อยู่ในระดับมาก
ขั้นที่ 3 ทดลองใช้รูปแบบการนิเทศเพื่อพัฒนาครูสู่ผู้เรียน โรงเรียนเทศบาลวัดดอนแก้ว การจัดอบรม การพัฒนาการจัดการเรียนการสอนของครูสู่ผู้เรียน กับครูจำนวน 60 คน ในการทดสอบก่อน และหลังการอบรมพบว่า คะแนนก่อนการอบรม (Pre-test) มีคะแนนเฉลี่ย = 11.60 ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน = 2.94 และหลังการอบรมได้ทดสอบหลังการอบรม (Post-test) มีคะแนนเฉลี่ย = 16.13 ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน = 1.20 จากคะแนนเต็ม 20 คะแนน ส่วนผลการเปรียบเทียบคะแนนก่อนการอบรมและหลังการอบรมด้วย t-test แบบ dependent พบว่าเมื่อทดสอบสถิติที พบว่า t = 7.65 แสดงให้เห็นว่าคะแนนก่อนการอบรม และหลังการอบรมเฉลี่ยแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01
ขั้นที่ 4 ประเมินผลการทดลองใช้ และปรับปรุงรูปแบบการนิเทศเพื่อพัฒนาครูสู่ผู้เรียน โรงเรียนเทศบาลวัดดอนแก้ว
1) สังเกตพฤติกรรมการดำเนินการสอน พบว่า พฤติกรรมการดำเนินการสอนของครู พบว่าครูมีพฤติกรรมการดำเนินการสอนภาพรวมอยู่ในระดับมาก
2) ประเมินพฤติกรรมการเรียน พฤติกรรมการเรียนเป็นการประเมินพฤติกรรมของนักเรียน โดยครูพฤติกรรมการเรียนของนักเรียน พบว่านักเรียน มีพฤติกรรมการเรียนภาพรวมอยู่ในระดับมาก
3) ประเมินความพึงพอใจที่มีต่อการจัดการเรียนการสอนโดยใช้รูปแบบการนิเทศ เพื่อพัฒนาครูสู่ผู้เรียน โรงเรียนเทศบาลวัดดอนแก้ว เป็นการประเมินความพึงพอใจที่มีต่อรูปแบบ การนิเทศเพื่อพัฒนาครูสู่ผู้เรียน โรงเรียนเทศบาลวัดดอนแก้ว โดยนำแบบสอบถามความพึงพอใจไปสอบถามครูจำนวน 60 คน พบว่าระดับความพึงพอใจภาพรวมอยู่ในระดับมาก
4) ประเมินความพึงพอใจที่มีต่อการจัดการเรียนการสอนครูสู่ผู้เรียน เป็นการศึกษา การประเมินความพึงพอใจที่มีต่อการจัดการเรียนการสอนครูสู่ผู้เรียน โดยนำแบบสอบถามความพึงพอใจของนักเรียนจำนวน 212 คน พบว่านักเรียนมีความพึงพอใจภาพรวมอยู่ในระดับมาก
ผู้วิจัย : นางวาสนา เบ้านี
บทคัดย่อ
การพัฒนารูปแบบการนิเทศเพื่อพัฒนาครูสู่ผู้เรียน โรงเรียนเทศบาลวัดดอนแก้ว ใช้ระเบียบ วิธีวิจัยและพัฒนา (Research and Development : R&D) โดยมีวัตถุประสงค์ของการวิจัย 1) เพื่อวิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐานเกี่ยวกับการพัฒนาครูสู่ผู้เรียน โรงเรียนเทศบาลวัดดอนแก้ว 2) เพื่อการออกแบบการสร้างรูปแบบการนิเทศเพื่อพัฒนาครูสู่ผู้เรียน โรงเรียนเทศบาลวัดดอนแก้ว 3) เพื่อทดลองใช้รูปแบบการนิเทศเพื่อพัฒนาครูสู่ผู้เรียน โรงเรียนเทศบาลวัดดอนแก้ว 4) เพื่อประเมินผลการทดลองใช้และปรับปรุงรูปแบบการนิเทศเพื่อพัฒนาครูสู่ผู้เรียน โรงเรียนเทศบาลวัดดอนแก้ว กลุ่มเป้าหมายเป็นครูโรงเรียนเทศบาลวัดดอนแก้ว จำนวน 60 คน ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2561 และผู้เรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 - 3 โรงเรียนเทศบาลวัดดอนแก้ว จำนวน 212 คน ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2561 เครื่องมือที่ใช้เก็บข้อมูล แบบทดสอบเรื่อง การพัฒนาการจัดการเรียน การสอนของครูสู่ผู้เรียนแบบสังเกตพฤติกรรมการดำเนินการสอน แบบประเมินพฤติกรรมการเรียน แบบสอบถามความพึงพอใจที่มีต่อการจัดการเรียนการสอนโดยใช้รูปแบบการนิเทศเพื่อพัฒนาครูสู่ผู้เรียน (สำหรับครู) แบบสอบถามความพึงพอใจที่มีต่อการจัดการเรียนการสอนครูสู่ผู้เรียน (สำหรับนักเรียน) วิจัยเชิงคุณภาพ ใช้การสนทนากลุ่ม (Focus Group Discussion) เพื่อสอบถามความต้องการ และข้อเสนอแนะในการนิเทศเพื่อพัฒนาครูสู่ผู้เรียน การวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่า t-test และการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัย พบว่า
ขั้นที่ 1 วิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐานเชิงนโยบายการศึกษาพบว่ามีระบุในพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ (ฉบับที่ 3) พุทธศักราช 2553 แนวทางการจัดการศึกษาองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พบว่ามีข้อนโยบายเกี่ยวกับการพัฒนาบุคลากรทางการศึกษาให้มีความรู้ความสามารถเท่าทันกับสถานการณ์ของโลกที่เปลี่ยนไป โดยใช้แนวทางการนิเทศการศึกษา เพื่อส่งเสริมให้ครูได้พัฒนาการจัดการเรียนการสอนอย่างเป็นระบบ
ขั้นที่ 2 พัฒนารูปแบบการนิเทศเพื่อพัฒนาครูสู่ผู้เรียน โรงเรียนเทศบาลวัดดอนแก้วจากการสังเคราะห์ข้อมูลสรุปเป็นรูปแบบการนิเทศ เพื่อพัฒนาครูสู่ผู้เรียน โรงเรียนเทศบาลวัดดอนแก้ว ใช้รูปแบบ “AIPD Model” ประกอบด้วย 4 ขั้นตอน ดังนี้ 1) ขั้นที่ 1 วิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐาน (Analysis : A) เป็นขั้นตอนวิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐานเกี่ยวกับการพัฒนาครูให้มีความรู้ความสามารถ โดยศึกษความต้องการจากการสัมภาษณ์ การนิเทศแบบสังเกตการสอน และการจัดแบ่งหมวดหมู่ครู การคัดกรองระดับความสามารถ ทักษะที่สำคัญเกี่ยวกับการจัดการเรียนรู้ เพื่อจัดกลุ่มครูที่มีปัญหาคล้ายกัน และเลือกวิธีการนิเทศที่เหมาะสมกับครูแต่ละกลุ่ม 2) ขั้นที่ 2 การให้ความรู้ก่อนการนิเทศ (Informing : I) เป็นขั้นตอนการให้ความรู้ ความเข้าใจกระบวนการนิเทศทั้งระบบ และวิธีการดำเนินงานในแต่ละขั้นตอนของการนิเทศ เพื่อให้ ผู้ดำเนินงานมีความรู้ ความเข้าใจ มีทักษะ และมีเทคนิคในการดำเนินงานอย่างมีประสิทธิภาพ 3) ขั้นที่ 3 การปฏิบัติงาน (Proceeding : P) เป็นขั้นตอนการดำเนินงานตามแผนงานที่วางไว้ในแต่ละขั้นตอนอย่างเป็นระบบทั้งในส่วนของผู้ให้การนิเทศ ผู้รับการนิเทศ และผู้สนับสนุนการนิเทศ 4) ขั้นที่ 4 การเผยแพร่ขยายผลลงสู่ผู้เรียน (Diffusing : D) เป็นขั้นตอนการประเมินผลการนิเทศโดยกำกับ ติดตามผลการนิเทศที่ครูได้นำความรู้ที่ได้มาใช้ในการจัดการเรียนการสอนเพื่อนำความรู้มาลงสู่ผู้เรียนอย่างต่อเนื่อง
การประเมินความเหมาะสมรูปแบบการนิเทศเพื่อพัฒนาครูสู่ผู้เรียน โรงเรียนเทศบาลวัดดอนแก้วสอบถามผู้เชี่ยวชาญ พบว่าผู้เชี่ยวชาญให้คะแนนระดับ ความเหมาะสมของรูปแบบการนิเทศ เพื่อพัฒนาครูสู่ผู้เรียน โรงเรียนเทศบาลวัดดอนแก้ว ในภาพรวมมีความเหมาะสม อยู่ในระดับมาก
ขั้นที่ 3 ทดลองใช้รูปแบบการนิเทศเพื่อพัฒนาครูสู่ผู้เรียน โรงเรียนเทศบาลวัดดอนแก้ว การจัดอบรม การพัฒนาการจัดการเรียนการสอนของครูสู่ผู้เรียน กับครูจำนวน 60 คน ในการทดสอบก่อน และหลังการอบรมพบว่า คะแนนก่อนการอบรม (Pre-test) มีคะแนนเฉลี่ย = 11.60 ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน = 2.94 และหลังการอบรมได้ทดสอบหลังการอบรม (Post-test) มีคะแนนเฉลี่ย = 16.13 ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน = 1.20 จากคะแนนเต็ม 20 คะแนน ส่วนผลการเปรียบเทียบคะแนนก่อนการอบรมและหลังการอบรมด้วย t-test แบบ dependent พบว่าเมื่อทดสอบสถิติที พบว่า t = 7.65 แสดงให้เห็นว่าคะแนนก่อนการอบรม และหลังการอบรมเฉลี่ยแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01
ขั้นที่ 4 ประเมินผลการทดลองใช้ และปรับปรุงรูปแบบการนิเทศเพื่อพัฒนาครูสู่ผู้เรียน โรงเรียนเทศบาลวัดดอนแก้ว
1) สังเกตพฤติกรรมการดำเนินการสอน พบว่า พฤติกรรมการดำเนินการสอนของครู พบว่าครูมีพฤติกรรมการดำเนินการสอนภาพรวมอยู่ในระดับมาก
2) ประเมินพฤติกรรมการเรียน พฤติกรรมการเรียนเป็นการประเมินพฤติกรรมของนักเรียน โดยครูพฤติกรรมการเรียนของนักเรียน พบว่านักเรียน มีพฤติกรรมการเรียนภาพรวมอยู่ในระดับมาก
3) ประเมินความพึงพอใจที่มีต่อการจัดการเรียนการสอนโดยใช้รูปแบบการนิเทศ เพื่อพัฒนาครูสู่ผู้เรียน โรงเรียนเทศบาลวัดดอนแก้ว เป็นการประเมินความพึงพอใจที่มีต่อรูปแบบ การนิเทศเพื่อพัฒนาครูสู่ผู้เรียน โรงเรียนเทศบาลวัดดอนแก้ว โดยนำแบบสอบถามความพึงพอใจไปสอบถามครูจำนวน 60 คน พบว่าระดับความพึงพอใจภาพรวมอยู่ในระดับมาก
4) ประเมินความพึงพอใจที่มีต่อการจัดการเรียนการสอนครูสู่ผู้เรียน เป็นการศึกษา การประเมินความพึงพอใจที่มีต่อการจัดการเรียนการสอนครูสู่ผู้เรียน โดยนำแบบสอบถามความพึงพอใจของนักเรียนจำนวน 212 คน พบว่านักเรียนมีความพึงพอใจภาพรวมอยู่ในระดับมาก