การพัฒนารูปแบบการนิเทศภายในสถานศึกษา
โรงเรียนเทศบาลวัดป้อมแก้ว (อัครพงศ์ชนูปถัมภ์)
อำเภอเมืองสมุทรสงคราม จังหวัดสมุทรสงคราม
ชื่อผู้รายงาน นายสิริชัย มะเวชะ
ปีการศึกษา 2561
บทคัดย่อ
รายงานการวิจัยและพัฒนา เรื่อง การพัฒนารูปแบบการนิเทศภายในสถานศึกษา โรงเรียนเทศบาลวัดป้อมแก้ว (อัครพงศ์ชนูปถัมภ์) อำเภอเมืองสมุทรสงคราม จังหวัดสมุทรสงคราม มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาข้อมูลพื้นฐานและความต้องการของครูในการสร้างและพัฒนารูปแบบการนิเทศภายในสถานศึกษา โรงเรียนเทศบาลวัดป้อมแก้ว (อัครพงศ์ชนูปถัมภ์) เพื่อพัฒนารูปแบบการนิเทศภายในสถานศึกษา โรงเรียนเทศบาลวัดป้อมแก้ว (อัครพงศ์ ชนูปถัมภ์) และตรวจสอบคุณภาพของรูปแบบการนิเทศภายในสถานศึกษา โรงเรียนเทศบาลวัดป้อมแก้ว (อัครพงศ์ชนูปถัมภ์) รวมทั้งประเมินผลและปรับปรุงพัฒนารูปแบบการนิเทศภายในสถานศึกษา โรงเรียนเทศบาล วัดป้อมแก้ว (อัครพงศ์ชนูปถัมภ์) อำเภอเมืองสมุทรสงคราม จังหวัดสมุทรสงคราม
ประชากรที่ใช้ในการศึกษาครั้งนี้ คือ ผู้บริหาร จำนวน 2 คน ครูผู้สอน จำนวน 62 คน ระยะเวลาในการศึกษา คือ ปีการศึกษา 2561 เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษาคือ 1) แบบสอบถามความต้องการในการนิเทศภายในสถานศึกษา โรงเรียนเทศบาลวัดป้อมแก้ว (อัครพงศ์ชนูปถัมภ์) จำนวน 1 ฉบับ 2) แบบประเมินความสอดคล้องเหมาะสมของรูปแบบการนิเทศภายในสถานศึกษา โรงเรียนเทศบาลวัดป้อมแก้ว (อัครพงศ์ชนูปถัมภ์) จำนวน 1 ฉบับ 3) แบบประเมินคุณภาพของรูปแบบการนิเทศภายในสถานศึกษา โรงเรียนเทศบาลวัดป้อมแก้ว (อัครพงศ์ชนูปถัมภ์) จำนวน 1 ฉบับและ 4) แบบประเมินผลการใช้รูปแบบการนิเทศภายในสถานศึกษา โรงเรียนเทศบาล วัดป้อมแก้ว (อัครพงศ์ชนูปถัมภ์) ตามมาตรฐานการประเมินทางการศึกษาจำนวน 1 ฉบับ ดำเนินการวิเคราะห์ข้อมูล โดยใช้การวิเคราะห์ความหมาย การหาค่าดัชนีความสอดคล้อง การหาค่าร้อยละ การหาค่าเฉลี่ย (arithmetic mean) การหาค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (standard deviation) และการใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์
ผลการวิจัยครั้งนี้ พบว่า รูปแบบการนิเทศภายในสถานศึกษา โรงเรียนเทศบาลวัดป้อมแก้ว (อัครพงศ์ชนูปถัมภ์) อำเภอเมืองสมุทรสงคราม จังหวัดสมุทรสงคราม ประกอบด้วย 1) ด้านการให้ความช่วยเหลือครูโดยตรง 2) ด้านการพัฒนาทักษะการทำงานกลุ่ม 3) ด้านการเสริมสร้างประสบ- การณ์ทางวิชาชีพ 4) ด้านการพัฒนาหลักสูตร และ 5) ด้านการวิจัยเชิงปฏิบัติการในชั้นเรียน โดยด้านการให้ความช่วยเหลือแก่ครูโดยตรง มีขั้นตอนการดำเนินงานดังนี้ 1) การวางแผนร่วมกับครูก่อนให้ความช่วยเหลือ 2) ระหว่างที่ให้ความช่วยเหลือผู้นิเทศ เน้นการมีส่วนร่วมในการวางแผนที่จะสรุปผลการตรวจสอบความช่วยเหลือ 3) การประชุมผลการวิเคราะห์ผลการช่วยเหลือร่วมกับครู และ 4) การประชุมสรุปและวิเคราะห์กระบวนการช่วยเหลือครูทุกขั้นตอน เพื่อวิเคราะห์จุดเด่น จุดด้อยของกระบวนการช่วยเหลือ สำหรับด้านการพัฒนาทักษะการทำงานกลุ่ม ประกอบด้วยขั้นตอนการดำเนินงานคือ 1) การพัฒนาครูให้มีศักยภาพในการแสวงหาความรู้และประสบการณ์ทางวิชาการ 2) การสร้างวินัย การแลกเปลี่ยนเรียนรู้ภายในทีมงาน 3) การกำหนดปัญหาและเป้าหมายของการแก้ ปัญหาร่วมกันของทีมงาน 4) การวางแผนและดำเนินงานตามแผนแก้ปัญหาของทีมงาน และ 5) การสร้างแรงจูงใจ การเสริมแรงและสร้างขวัญกำลังใจ ด้านการเสริมสร้างประสบการณ์ทางวิชาชีพให้ประสบความสำเร็จนั้น ประกอบด้วยขั้นตอนดังนี้ 1) การสำรวจความจำเป็นในการพัฒนาครู ด้านการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน 2) การพัฒนาความสามารถในการสอนโดยใช้เทคนิควิธีสอนแบบต่าง ๆ 3) การจัดกิจกรรมสัมมนาผลการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ และ 4) การพัฒนาคุณธรรม จริยธรรมตามมาตรฐานวิชาชีพครู ด้านการพัฒนาหลักสูตรของสถานศึกษาในการนิเทศภายในสถานศึกษาเพื่อพัฒนาหลักสูตร ประกอบด้วยขั้นตอนคือ 1) การเตรียมความพร้อมของสถานศึกษา 2) การจัดทำหลักสูตรสถานศึกษา 3) การวางแผนดำเนินการใช้หลักสูตร 4) การดำเนินการบริหารหลักสูตร 5) การนิเทศ ติดตามประเมินผลการใช้หลักสูตร 6) การสรุปผลการดำเนินการบริหารจัดการหลักสูตรของสถานศึกษา และ 7) การปรับปรุง พัฒนากระบวนการบริหารจัดการหลักสูตร ด้านการวิจัยเชิงปฏิบัติการในชั้นเรียน ประกอบด้วยขั้นตอนดังนี้ 1) การกำหนดปัญหาหรือเป้าหมายการวิจัยเชิงปฏิบัติการในชั้นเรียน 2) การกำหนดวิธีการวิจัยเชิงปฏิบัติการในชั้นเรียนหรือวิธีหาคำตอบหรือวิธีการแก้ไขปัญหาหรือพัฒนางาน 3) การรวบรวมข้อมูลตามวิธีการวิจัยเชิงปฏิบัติการในชั้นเรียน 4) การวิเคราะห์ข้อมูลวิธีการวิจัยเชิงปฏิบัติการในชั้นเรียน และ 5) การสรุปผลและเขียนรายงานการวิจัยเชิงปฏิบัติการในชั้นเรียน
ผลการพัฒนารูปแบบการนิเทศภายในสถานศึกษาโดยการประเมินความสอดคล้องเหมาะสมของรูปแบบการนิเทศภายในสถานศึกษา โรงเรียนเทศบาลวัดป้อมแก้ว (อัครพงศ์ชนูปถัมภ์)
พบว่า 1) รูปแบบการนิเทศภายในสถานศึกษา โรงเรียนเทศบาลวัดป้อมแก้ว (อัครพงศ์ชนูปถัมภ์) มีความสอดคล้องกับจุดประสงค์ในการสร้างรูปแบบการนิเทศภายในสถานศึกษา 2) รูปแบบการนิเทศภายในสถานศึกษา โรงเรียนเทศบาลวัดป้อมแก้ว (อัครพงศ์ชนูปถัมภ์) มีความสอดคล้องเหมาะสม และชัดเจนกับเนื้อหาในการใช้รูปแบบการนิเทศภายในสถานศึกษา 3) รูปแบบการนิเทศภายในสถานศึกษา โรงเรียนเทศบาลวัดป้อมแก้ว (อัครพงศ์ชนูปถัมภ์) มีความสอดคล้องเหมาะสมและชัดเจนในการใช้ภาษาของรูปแบบการนิเทศภายในสถานศึกษา 4) รูปแบบการนิเทศภายในสถานศึกษา โรงเรียนเทศบาลวัดป้อมแก้ว (อัครพงศ์ชนูปถัมภ์) มีความสอดคล้อง เหมาะสมในการพิมพ์และรูปเล่มของรูปแบบการนิเทศภายในสถานศึกษามีขนาดเหมาะสมแก่การนำไปใช้ 4) รูปแบบการนิเทศภายในสถานศึกษา โรงเรียนเทศบาลวัดป้อมแก้ว (อัครพงศ์ชนูปถัมภ์) มีความสอดคล้อง เหมาะสมและความสะดวกในการนำรูปแบบการนิเทศภายในสถานศึกษาไปใช้
ผลการตรวจสอบคุณภาพจากการทดลองใช้รูปแบบการนิเทศภายในสถานศึกษา โรงเรียนเทศบาลวัดป้อมแก้ว (อัครพงศ์ชนูปถัมภ์) อำเภอเมืองสมุทรสงคราม จังหวัดสมุทรสงคราม จากการทดลองกลุ่มใหญ่ พบว่า มีคุณภาพโดยรวมรายด้านและรายข้ออยู่ในระดับมาก คะแนนเฉลี่ยรายด้านเรียงลำดับจากมากไปน้อย สามลำดับแรก คือ ด้านการพัฒนาหลักสูตร ด้านการพัฒนาทักษะการทำงานกลุ่มและด้านการสร้างเสริมประสบการณ์ทางวิชาชีพ และจากการทดลองกลุ่มเล็ก มีคุณภาพโดยรวมรายด้านและรายข้ออยู่ในระดับมากมีคะแนนเฉลี่ยรายด้านเรียงลำดับจากมากไปหาน้อย สามลำดับแรก คือ ด้านการพัฒนาหลักสูตร ด้านการวิจัยเชิงปฏิบัติการในชั้นเรียนและด้านการพัฒนาทักษะการทำงานกลุ่ม
ผลการศึกษาประสิทธิภาพของรูปแบบการนิเทศภายในสถานศึกษา โรงเรียนเทศบาล วัดป้อมแก้ว (อัครพงศ์ชนูปถัมภ์) อำเภอเมืองสมุทรสงคราม จังหวัดสมุทรสงคราม พบว่า ผู้บริหารสถานศึกษาและครูผู้สอนมีความคิดเห็นต่อประสิทธิภาพของรูปแบบการนิเทศภายในสถานศึกษา โรงเรียนเทศบาลวัดป้อมแก้ว (อัครพงศ์ชนูปถัมภ์) เกี่ยวกับมาตรฐานด้านความเป็นประโยชน์ มาตรฐานด้านความเป็นไปได้ มาตรฐานด้านความเหมาะสม และมาตรฐานด้านความถูกต้อง โดยรวมและรายข้ออยู่ในระดับมากเช่นเดียวกัน