การพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและทักษะด้านความคิดสร้างสรรค์ด้วยบท
ชื่อเรื่อง การพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและทักษะด้านความคิดสร้างสรรค์
ด้วยบทเรียนสำเร็จรูปโดยใช้เทคนิคแบบ PBL เรื่องการดำเนินการแก้ปัญหา
โดยใช้โปรแกรมภาษา Scratch สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2
ผู้วิจัย ว่าที่ร้อยตรีหญิงฑิฆัมพร ก้อนคำ
ปีการศึกษา ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2556
สถานศึกษา โรงเรียนกันทรารมณ์ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 28
บทคัดย่อ
การพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและทักษะด้านความคิดสร้างสรรค์ด้วยบทเรียนสำเร็จรูปโดยใช้เทคนิคแบบ PBL เรื่องการดำเนินการแก้ปัญหาโดยใช้โปรแกรมภาษา Scratch สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ในครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์คือ 1) เพื่อพัฒนาบทเรียนสำเร็จรูปโดยใช้เทคนิคแบบ PBL เรื่องการดำเนินการแก้ปัญหาโดยใช้โปรแกรมภาษา Scratch สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ที่มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 80/80 2) เพื่อศึกษาดัชนีประสิทธิผลของบทเรียนสำเร็จรูปโดยใช้เทคนิคแบบ PBL เรื่องการดำเนินการแก้ปัญหาโดยใช้โปรแกรมภาษา Scratch สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ที่ผู้วิจัยพัฒนาขึ้น 3) เพื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนก่อนเรียนและหลังเรียน ของนักเรียนชั้นมัธยม ศึกษาปีที่ 2 ที่เรียนด้วยบทเรียนสำเร็จรูปโดยใช้เทคนิคแบบ PBL เรื่องการดำเนินการแก้ปัญหาโดยใช้โปรแกรมภาษา Scratch 4) เพื่อศึกษาทักษะด้านความคิดสร้างสรรค์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ที่เรียนด้วยบทเรียนสำเร็จรูปโดยใช้เทคนิคแบบ PBL เรื่องการดำเนินการแก้ปัญหาโดยใช้โปรแกรมภาษา Scratch สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 5) เพื่อศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ที่เรียนด้วยบทเรียนสำเร็จรูปโดยใช้เทคนิคแบบ PBL เรื่องการดำเนินการแก้ปัญหาโดยใช้โปรแกรมภาษา Scratch กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในวิจัยครั้งนี้ คือ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2/13 จำนวน 40 คน ที่กำลังศึกษาอยู่ในภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2556 โรงเรียนกันทรารมณ์ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 28 ได้มาโดยการสุ่มแบบแบ่งกลุ่ม (Cluster Random Sampling)
โดยใช้ห้องเรียนเป็นหน่วยสุ่ม รูปแบบการวิจัยเป็นรูปแบบการวิจัยแบบทำการทดสอบก่อนและหลัง
การทดลอง (One Group Pretest - Posttest Design) ระยะเวลาในการทดลอง คือ ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2556 เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ เครื่องมือที่ใช้ในการจัดการเรียนรู้ได้แก่ 1) แผนการจัดการเรียนรู้ด้วยบทเรียนสำเร็จรูปโดยใช้เทคนิคแบบ PBL เรื่องการดำเนินการแก้ปัญหาโดยใช้โปรแกรมภาษา Scratch สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 รายวิชาเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร 4 กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 2) บทเรียนสำเร็จรูปโดยใช้เทคนิคแบบ PBL เรื่องการดำเนินการแก้ปัญหาโดยใช้โปรแกรมภาษา Scratch สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ที่ผู้วิจัยพัฒนาขึ้น และเครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่
1) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่องการดำเนินการแก้ปัญหาโดยใช้โปรแกรมภาษา Scratch เป็นแบบทดสอบชนิดเลือกตอบ 4 ตัวเลือก จำนวน 40 ข้อ ที่มีค่าความยากง่ายอยู่ระหว่าง 0.21 - 0.75 และค่าอำนาจจำแนกอยู่ระหว่าง 0.29 - 0.92 และค่าความเชื่อมั่นของแบบทดสอบทั้งฉบับเท่ากับ 0.80 2) แบบประเมินทักษะด้านความคิดสร้างสรรค์ (ตามแนวคิดของGuilford) เป็นชนิดมาตราส่วนประมาณค่า (Rating Scale) 4 ระดับ จำนวน 4 ข้อ มีค่าอำนาจจำแนกอยู่ระหว่าง 0.22 – 0.78 และ
มีค่าความเชื่อมั่นทั้งฉบับเท่ากับ 0.85 3) แบบวัดความพึงพอใจของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ที่มีต่อบทเรียนสำเร็จรูปโดยใช้เทคนิคแบบ PBL เรื่องการดำเนินการแก้ปัญหาโดยใช้โปรแกรมภาษา Scratch สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 เป็นชนิดมาตราส่วนประมาณค่า (Rating Scale) 5 ระดับ จำนวน 15 ข้อ มีค่าอำนาจจำแนกอยู่ระหว่าง 0.60 – 0.82 และมีค่าความเชื่อมั่นทั้งฉบับเท่ากับ 0.94 สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล คือ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และทดสอบสมมุติฐานโดยใช้
t-test (Dependent Samples)
ผลการวิจัยปรากฏดังนี้
1. บทเรียนสำเร็จรูปโดยใช้เทคนิคแบบ PBL เรื่องการดำเนินการแก้ปัญหาโดยใช้โปรแกรมภาษา Scratch สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ที่ผู้วิจัยพัฒนาขึ้น มีประสิทธิภาพ 86.26/84.94 ซึ่งสูงกว่าเกณฑ์ที่ตั้งไว้
2. บทเรียนสำเร็จรูปโดยใช้เทคนิคแบบ PBL เรื่องการดำเนินการแก้ปัญหาโดยใช้โปรแกรมภาษา Scratch สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ที่ผู้วิจัยพัฒนาขึ้นมีค่าดัชนีประสิทธิผลเท่ากับ 0.68 แสดงว่านักเรียนมีความก้าวหน้าในการเรียนร้อยละ 68
3. ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ที่เรียนด้วยบทเรียนสำเร็จรูปโดยใช้เทคนิคแบบ PBL เรื่องการดำเนินการแก้ปัญหาโดยใช้โปรแกรมภาษา Scratch สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
4. ทักษะด้านความคิดสร้างสรรค์ ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ที่เรียนด้วยบทเรียนสำเร็จรูปโดยใช้เทคนิคแบบ PBL เรื่องการดำเนินการแก้ปัญหาโดยใช้โปรแกรมภาษา Scratch โดยรวมอยู่ในระดับ มากที่สุด ( = 4.56, S.D. = 0.54) ด้านที่มีระดับคุณภาพมากที่สุด 3 ลำดับแรก คือ ด้านที่ 1 การคิดคล่องแคล่ว อยู่ในระดับมากที่สุด ( =4.59, S.D.= 0.52) ด้านที่ 2 การคิดยืดหยุ่น อยู่ในระดับ มากที่สุด ( = 4.56, S.D. = 0.56) และด้านที่ 4 การคิดละเอียดลออ อยู่ในระดับ มากที่สุด ( = 4.55, S.D.=0.54) และด้านที่มีระดับคุณภาพน้อยที่สุด คือ ด้านที่ 3 การคิดริเริ่ม อยู่ในระดับ มาก ( = 4.53, S.D.=0.55)
5. ความพึงพอใจของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ที่มีต่อการเรียนด้วยบทเรียนสำเร็จรูปโดยใช้เทคนิคแบบ PBL เรื่องการดำเนินการแก้ปัญหาโดยใช้โปรแกรมภาษา Scratch โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด ( = 4.52, S.D. = 0.58) ด้านที่มีความพึงพอใจมากที่สุด 3 ลำดับแรก คือ ข้อที่ 2 การเรียนด้วยบทเรียนสำเร็จรูปโดยใช้เทคนิคแบบ PBL ทำให้นักเรียนเข้าใจมากยิ่งขึ้น ( = 4.73, S.D. = 0.51) รองลงมาคือ ข้อที่ 3 บทเรียนสำเร็จรูปโดยใช้เทคนิคแบบ PBL ทำให้เกิดทักษะในการปฏิบัติกิจกรรม อยู่ในระดับมากที่สุด ( = 4.70, S.D. = 0.52) รองลงมาคือ ด้านที่ 14 นักเรียนมีทักษะกระบวนการแก้ปัญหาในการทำงานที่ดีขึ้นอยู่ในระดับมากที่สุด ( = 4.68, S.D. = 0.57) และด้านที่มีความพึงพอใจน้อยที่สุดคือ ด้านที่ 8 กิจกรรมในบทเรียนสำเร็จรูปโดยใช้เทคนิคแบบ PBL เหมาะสมกับเวลา อยู่ในระดับมาก ( = 4.38, S.D. = 0.54)
ด้วยบทเรียนสำเร็จรูปโดยใช้เทคนิคแบบ PBL เรื่องการดำเนินการแก้ปัญหา
โดยใช้โปรแกรมภาษา Scratch สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2
ผู้วิจัย ว่าที่ร้อยตรีหญิงฑิฆัมพร ก้อนคำ
ปีการศึกษา ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2556
สถานศึกษา โรงเรียนกันทรารมณ์ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 28
บทคัดย่อ
การพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและทักษะด้านความคิดสร้างสรรค์ด้วยบทเรียนสำเร็จรูปโดยใช้เทคนิคแบบ PBL เรื่องการดำเนินการแก้ปัญหาโดยใช้โปรแกรมภาษา Scratch สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ในครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์คือ 1) เพื่อพัฒนาบทเรียนสำเร็จรูปโดยใช้เทคนิคแบบ PBL เรื่องการดำเนินการแก้ปัญหาโดยใช้โปรแกรมภาษา Scratch สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ที่มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 80/80 2) เพื่อศึกษาดัชนีประสิทธิผลของบทเรียนสำเร็จรูปโดยใช้เทคนิคแบบ PBL เรื่องการดำเนินการแก้ปัญหาโดยใช้โปรแกรมภาษา Scratch สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ที่ผู้วิจัยพัฒนาขึ้น 3) เพื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนก่อนเรียนและหลังเรียน ของนักเรียนชั้นมัธยม ศึกษาปีที่ 2 ที่เรียนด้วยบทเรียนสำเร็จรูปโดยใช้เทคนิคแบบ PBL เรื่องการดำเนินการแก้ปัญหาโดยใช้โปรแกรมภาษา Scratch 4) เพื่อศึกษาทักษะด้านความคิดสร้างสรรค์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ที่เรียนด้วยบทเรียนสำเร็จรูปโดยใช้เทคนิคแบบ PBL เรื่องการดำเนินการแก้ปัญหาโดยใช้โปรแกรมภาษา Scratch สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 5) เพื่อศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ที่เรียนด้วยบทเรียนสำเร็จรูปโดยใช้เทคนิคแบบ PBL เรื่องการดำเนินการแก้ปัญหาโดยใช้โปรแกรมภาษา Scratch กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในวิจัยครั้งนี้ คือ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2/13 จำนวน 40 คน ที่กำลังศึกษาอยู่ในภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2556 โรงเรียนกันทรารมณ์ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 28 ได้มาโดยการสุ่มแบบแบ่งกลุ่ม (Cluster Random Sampling)
โดยใช้ห้องเรียนเป็นหน่วยสุ่ม รูปแบบการวิจัยเป็นรูปแบบการวิจัยแบบทำการทดสอบก่อนและหลัง
การทดลอง (One Group Pretest - Posttest Design) ระยะเวลาในการทดลอง คือ ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2556 เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ เครื่องมือที่ใช้ในการจัดการเรียนรู้ได้แก่ 1) แผนการจัดการเรียนรู้ด้วยบทเรียนสำเร็จรูปโดยใช้เทคนิคแบบ PBL เรื่องการดำเนินการแก้ปัญหาโดยใช้โปรแกรมภาษา Scratch สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 รายวิชาเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร 4 กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 2) บทเรียนสำเร็จรูปโดยใช้เทคนิคแบบ PBL เรื่องการดำเนินการแก้ปัญหาโดยใช้โปรแกรมภาษา Scratch สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ที่ผู้วิจัยพัฒนาขึ้น และเครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่
1) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่องการดำเนินการแก้ปัญหาโดยใช้โปรแกรมภาษา Scratch เป็นแบบทดสอบชนิดเลือกตอบ 4 ตัวเลือก จำนวน 40 ข้อ ที่มีค่าความยากง่ายอยู่ระหว่าง 0.21 - 0.75 และค่าอำนาจจำแนกอยู่ระหว่าง 0.29 - 0.92 และค่าความเชื่อมั่นของแบบทดสอบทั้งฉบับเท่ากับ 0.80 2) แบบประเมินทักษะด้านความคิดสร้างสรรค์ (ตามแนวคิดของGuilford) เป็นชนิดมาตราส่วนประมาณค่า (Rating Scale) 4 ระดับ จำนวน 4 ข้อ มีค่าอำนาจจำแนกอยู่ระหว่าง 0.22 – 0.78 และ
มีค่าความเชื่อมั่นทั้งฉบับเท่ากับ 0.85 3) แบบวัดความพึงพอใจของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ที่มีต่อบทเรียนสำเร็จรูปโดยใช้เทคนิคแบบ PBL เรื่องการดำเนินการแก้ปัญหาโดยใช้โปรแกรมภาษา Scratch สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 เป็นชนิดมาตราส่วนประมาณค่า (Rating Scale) 5 ระดับ จำนวน 15 ข้อ มีค่าอำนาจจำแนกอยู่ระหว่าง 0.60 – 0.82 และมีค่าความเชื่อมั่นทั้งฉบับเท่ากับ 0.94 สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล คือ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และทดสอบสมมุติฐานโดยใช้
t-test (Dependent Samples)
ผลการวิจัยปรากฏดังนี้
1. บทเรียนสำเร็จรูปโดยใช้เทคนิคแบบ PBL เรื่องการดำเนินการแก้ปัญหาโดยใช้โปรแกรมภาษา Scratch สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ที่ผู้วิจัยพัฒนาขึ้น มีประสิทธิภาพ 86.26/84.94 ซึ่งสูงกว่าเกณฑ์ที่ตั้งไว้
2. บทเรียนสำเร็จรูปโดยใช้เทคนิคแบบ PBL เรื่องการดำเนินการแก้ปัญหาโดยใช้โปรแกรมภาษา Scratch สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ที่ผู้วิจัยพัฒนาขึ้นมีค่าดัชนีประสิทธิผลเท่ากับ 0.68 แสดงว่านักเรียนมีความก้าวหน้าในการเรียนร้อยละ 68
3. ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ที่เรียนด้วยบทเรียนสำเร็จรูปโดยใช้เทคนิคแบบ PBL เรื่องการดำเนินการแก้ปัญหาโดยใช้โปรแกรมภาษา Scratch สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
4. ทักษะด้านความคิดสร้างสรรค์ ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ที่เรียนด้วยบทเรียนสำเร็จรูปโดยใช้เทคนิคแบบ PBL เรื่องการดำเนินการแก้ปัญหาโดยใช้โปรแกรมภาษา Scratch โดยรวมอยู่ในระดับ มากที่สุด ( = 4.56, S.D. = 0.54) ด้านที่มีระดับคุณภาพมากที่สุด 3 ลำดับแรก คือ ด้านที่ 1 การคิดคล่องแคล่ว อยู่ในระดับมากที่สุด ( =4.59, S.D.= 0.52) ด้านที่ 2 การคิดยืดหยุ่น อยู่ในระดับ มากที่สุด ( = 4.56, S.D. = 0.56) และด้านที่ 4 การคิดละเอียดลออ อยู่ในระดับ มากที่สุด ( = 4.55, S.D.=0.54) และด้านที่มีระดับคุณภาพน้อยที่สุด คือ ด้านที่ 3 การคิดริเริ่ม อยู่ในระดับ มาก ( = 4.53, S.D.=0.55)
5. ความพึงพอใจของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ที่มีต่อการเรียนด้วยบทเรียนสำเร็จรูปโดยใช้เทคนิคแบบ PBL เรื่องการดำเนินการแก้ปัญหาโดยใช้โปรแกรมภาษา Scratch โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด ( = 4.52, S.D. = 0.58) ด้านที่มีความพึงพอใจมากที่สุด 3 ลำดับแรก คือ ข้อที่ 2 การเรียนด้วยบทเรียนสำเร็จรูปโดยใช้เทคนิคแบบ PBL ทำให้นักเรียนเข้าใจมากยิ่งขึ้น ( = 4.73, S.D. = 0.51) รองลงมาคือ ข้อที่ 3 บทเรียนสำเร็จรูปโดยใช้เทคนิคแบบ PBL ทำให้เกิดทักษะในการปฏิบัติกิจกรรม อยู่ในระดับมากที่สุด ( = 4.70, S.D. = 0.52) รองลงมาคือ ด้านที่ 14 นักเรียนมีทักษะกระบวนการแก้ปัญหาในการทำงานที่ดีขึ้นอยู่ในระดับมากที่สุด ( = 4.68, S.D. = 0.57) และด้านที่มีความพึงพอใจน้อยที่สุดคือ ด้านที่ 8 กิจกรรมในบทเรียนสำเร็จรูปโดยใช้เทคนิคแบบ PBL เหมาะสมกับเวลา อยู่ในระดับมาก ( = 4.38, S.D. = 0.54)